Projekt zmian w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie to jedna z najważniejszych propozycji legislacyjnych ostatnich lat dla sektora pozarządowego. Zawiera zarówno rozwiązania praktyczne – ułatwiające dostęp do finansowania i upraszczające procedury, jak i symboliczne – podkreślające rolę organizacji obywatelskich w życiu społecznym. Konsultacje społeczne są kluczową okazją, by to właśnie same organizacje pozarządowe i ich przedstawiciele mogli wskazać, które rozwiązania odpowiadają na ich realne potrzeby, a które wymagają jeszcze dopracowania.

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów skierowała do 254 podmiotów z całej Polski pismo dotyczące konsultacji społecznych w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawy o grach hazardowych. Organizacje i instytucje mają 30 dni od dnia otrzymania pisma na zgłoszenie swoich uwag do proponowanych przepisów.

Najważniejsze propozycje zmian dla organizacji pozarządowych:

• Łatwiejszy dostęp do środków publicznych – przy zlecaniu zadań publicznych przez samorządy wystarczający będzie wkład rzeczowy lub osobowy, bez konieczności posiadania wkładu finansowego.

• Uproszczone oferty i sprawozdania – w konkursach i trybach pozakonkursowych do 60 tys. zł będzie można korzystać z uproszczonych formularzy.

• Większe „małe dotacje” – wzrost limitu pojedynczej dotacji z 10 do 20 tys. zł, a rocznego limitu dla jednej organizacji z 20 do 40 tys. zł.

• Programy współpracy JST z NGO – zostaną jednoznacznie uznane za dokumenty planistyczne, a nie akty prawa miejscowego.

• Prostsza sprawozdawczość OPP – podwyższenie progu uprawniającego do uproszczonych sprawozdań z 100 tys. do 200 tys. zł przychodów rocznych.

• Nowe zasady kontroli – zamiast protokołu kontroli przygotowywany będzie projekt wystąpienia pokontrolnego.

• Zmiany w finansowaniu sektora – likwidacja Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego i włączenie jego środków do Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (od 1 stycznia 2026 r.).

• Nowe zadania i elementy symboliczne – dodanie obrony cywilnej do katalogu zadań publicznych, ustanowienie 24 kwietnia Dniem Społeczeństwa Obywatelskiego, wprowadzenie odznaki „Z zasługi dla Społeczeństwa Obywatelskiego”.

Proponowane zmiany mają na celu uproszczenie przepisów, zmniejszenie obciążeń administracyjnych oraz lepsze dostosowanie prawa do potrzeb trzeciego sektora, szczególnie mniejszych organizacji lokalnych.

Wszystkie organizacje, które otrzymały pismo, mogą w terminie 30 dni zgłaszać swoje stanowiska, propozycje i uwagi do projektu.