Proces budowy partnerstwa rozpoczął się na początku 2006 roku, kiedy przedstawiciele gmin oraz podmiotów z sektora gospodarczego i społecznego podjęli decyzję o nawiązaniu współpracy i powołaniu LGD w formie fundacji. Współpraca podmiotów wynikała ze wspólnego położenia członków partnerstwa na trasie Szlaku Piastowskiego. Stąd też wzięła się nazwa Lokalnej Grupy Działania.
11 maja 2006 roku, dzięki 8 fundatorom, utworzona została Fundacja „Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego”. W KRS Fundacja została zarejestrowana 23 sierpnia 2006 roku. Na potrzeby perspektywy finansowej 2014-2020 w dniu 12 lutego 2015 roku, 25 członków założycieli podjęło uchwałę o powołaniu Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego. Stowarzyszenie zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 4 sierpnia 2015 roku. Zarówno Fundacja, jak i Stowarzyszenie, opierają się na zaangażowaniu i współpracy partnerów lokalnych, w których upatrywać można szans rozwoju obszaru LGD. Stowarzyszenie przejęło i rozwija doświadczenia Fundacji „Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego” jako Lokalnej Grupy Działania w celu kontynuacji działań i celów związanych z wdrażaniem Podejścia Leader.
W początkowej fazie działalności LGD Fundacja skupiła się na zespoleniu i aktywizacji partnerów oraz promowaniu idei partnerstwa lokalnego na obszarze działania. Służyło temu między innymi wspólne wypracowanie Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich dla obszaru LGD. W dniu 12 kwietnia 2007 roku zawarta została pomiędzy Fundacją Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) a Fundacją „Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego” umowa na realizację strategii w ramach pilotażowego Programu Leader +. Na realizację projektu Fundacja otrzymała łącznie 651 475,00 zł. W dniu 3 lipca 2009 roku Fundacja podpisała z Samorządem Województwa Kujawsko – Pomorskiego umowę o warunkach i sposobie realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju 2007-2013. W dniu 4 listopada 2009 roku nastąpiło podpisanie umowy przyznania pomocy w ramach działania Funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja objętego PROW 2007-2013. Kolejna umowa na działanie Funkcjonowanie LGD została podpisana 23 lutego 2010 roku. Ostatnia umowa w tym zakresie została podpisana 8 lipca 2011 roku.
W ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” w latach 2010-2014 LGD ogłosiła 18 naborów wniosków na łączną kwotę 10 358 022,49 zł. Do biura LGD podczas naborów wpłynęło 218 wniosków, z czego 145 zostało wybranych do dofinansowania. Kwota wyboru wniosków łącznie wyniosła 9 393 332,49 zł.
Ponadto Fundacja Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego w okresie 2007-2013 pozyskała dodatkowe środki na realizację następujących przedsięwzięć:
- Projekt pt. Promocja produktu lokalnego – Szlaku Piastowskiego – jako czynnik wzrostu konkurencyjności regionu i przedsiębiorstw na obszarze LGD Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego, współfinansowany
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi priorytetowej 5. Wzmacnianie konkurencyjności przedsiębiorstw, działania 5.5. Promocja i rozwój markowych produktów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2007-2013 – wartość projektu:
19 999,95 zł; - Projekt pt. Tacy Sami w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, 7. Inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji – wartość projektu: 49 255 zł.
- Projekt pt. Z internetem łatwiej, współfinansowany ze środków Gminy Mogilno – wartość projektu:1 620zł
- Projekt pt. Szlakiem Wojów Piastowskich, współfinansowany ze środków Powiatu Mogileńskiego – wartość projektu: 1 250 zł. Projekt Laureatem VII edycji konkursu o nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego na najlepsze inicjatywy społeczne realizowane przez organizacje pozarządowe pn. „Rodzynki z pozarządówki”.
- Projekt pt. Geocaching łączy pokolenia, współfinansowany ze środków Województwa Kujawsko – Pomorskiego, wartość projektu: 3 640 zł.
- Projekt pt. Odkrywamy tajemnice lasu – biwak dla zuchów i harcerzy z Gminy Dąbrowa, współfinansowany ze środków Gminy Dąbrowa – wartość projektu: 2 500 zł.
- Projekt pt. Poznajemy Powiat Mogileński, współfinansowany ze środków Powiatu Mogileńskiego – wartość projektu: 922,50 zł.
- Projekt pt. „Zorganizowanie wyjazdu na spotkanie pt. Zasady funkcjonowania Inkubatora Przedsiębiorczości” – projekt współfinansowany ze środków Powiatu Mogileńskiego – wartość projektu 1600 zł.
W związku z wymogami, jakie przyniosła ze sobą perspektywa unijna na lata 2014-2020, w miejsce dotychczas funkcjonującej jako lokalnej grupy działania fundacji, powołane do życia zostało stowarzyszenie. Doświadczenia we wdrażaniu LSR z perspektywy unijnej na lata 2007-2013 zostały przeniesione z Fundacji „Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego” do Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego poprzez zachowanie ciągłości zatrudnienia pracowników Biura LGD oraz członkostwo wielu tych samych osób zarówno w Fundacji, jak i w Stowarzyszeniu. Zmiana formy prawnej LGD z fundacji na stowarzyszenie została wymuszona przez wymogi związane z perspektywą unijną na lata 2014-2020.
Wdrażanie podejścia Leader kontynuowane było przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego w perspektywie finansowej na lata 2014-2020 za pomocą instrumentu Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS). 19 maja 2016 roku Stowarzyszenie podpisało z Województwem Kujawsko-Pomorskim z siedzibą w Toruniu, reprezentowanym przez Zarząd Województwa, umowę o warunkach i sposobie realizacji Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność na lata 2014-2020. W dniu 6 lipca 2016 r. nastąpiło natomiast podpisanie umowy o przyznaniu pomocy w ramach poddziałania Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji w ramach działania Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER.
W okresie programowania 2014-2020 Stowarzyszenie w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, realizuje operacje w zakresie:
- rozwoju przedsiębiorczości do 2023r, poprzez przedsięwzięcia:
- Podejmowanie działalności gospodarczej, w tym podnoszenie kompetencji osób realizujących operacje,
- Rozwój działalności gospodarczej, w tym podnoszenie kompetencji osób realizujących operacje,
- poprawy atrakcyjności obszaru LGD do 2023r., poprzez przedsięwzięcia:
- Budowę lub przebudowę ogólnodostępnych obiektów infrastruktury: turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej,
- Zachowanie dziedzictwa lokalnego,
- rozwoju kapitału społecznego na obszarze LGD do 2023r., poprzez przedsięwzięcia:
- Rozwój kapitału społecznego oraz podnoszenie wiedzy mieszkańców.
W ramach wdrażania PROW 2014-2020, w terminie do 31.05.2023r., ogłoszono razem 23 nabory wniosków. Do biura LGD wpłynęło łącznie 96 wniosków, które zostały poddane weryfikacji. Wartość przyznanych dotacji sięgnęła blisko 8 300 000,00 zł.
Dodatkowo LGD w swoim budżecie na lata 2014-2020 posiadała środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości 4 924 632,08 zł. Do 31.05.2023r., Stowarzyszenie ogłosiło 2 nabory wniosków z zakresu Działania infrastrukturalne przyczyniające się do rewitalizacji społeczno-gospodarczej. W odpowiedzi na ogłoszone nabory wpłynęło 5 wniosków. Wszystkie projekty w tym zakresie, które otrzymały dofinansowanie, zostały zrealizowane, a środki skonsumowane.
Począwszy od roku 2018, Stowarzyszenie z sukcesem realizowało projekt pn. "Wdrażanie Strategii Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego". Do 31.05.2023 r. LGD ogłosiła łącznie 9 naborów wniosków w ramach tego projektu, w zakresie przedsięwzięcia Działania na rzecz osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. W odpowiedzi na ogłoszone konkursy do biura wpłynęły 34 wnioski. Grupą docelową są osoby zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym oraz otoczenie osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Głównym celem projektu jest poprawa sytuacji społeczno-zawodowej mieszkańców terenu objętego działaniem Stowarzyszenia. W oparciu o dane zebrane podczas tworzenia strategii (w tym analizy SWOT), na etapie tworzenia projektu, określone zostały główne problemy, z jakimi borykają się mieszkańcy obszaru: utrudniony dostęp do rynku pracy, niskie kwalifikacje, ubóstwo czy deficyt kompetencji społecznych. Projekt ma pomóc rozwiązać ich problemy i wrócić na właściwą ścieżkę. Realizacja projektu zakończyła się 30.06.2023. Wartość całkowita projektu to ponad 2 100 000 zł, Stowarzyszenie otrzymało na jego realizację 1 998 653,20 zł z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (RPO WK-P 2014-2020).
26 lutego 2018 r. LGD Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego podpisało umowę partnerską dotyczącą projektu współpracy czterech partnerów z terenu województw kujawsko-pomorskiego oraz wielkopolskiego: Lokalna Grupa Działania Pałuki – Wspólna Sprawa ze Żnina, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Czarnoziem na Soli z Kruszwicy, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Sąsiedzi wokół Szlaku Piastowskiego z Mogilna oraz Stowarzyszenie „Dolina Wełny” z Wągrowca. Umowa o przyznanie pomocy została podpisana 13 czerwca 2019 r. Celem projektu współpracy pn. „Sąsiedzi wokół Pałuk i Kujaw” było wzmocnienie kapitału społecznego opartego o działania promocyjne z wykorzystaniem lokalnych zasobów poprzez promocję zasobów z terenu LGD będących stronami projektu z wykorzystaniem nowoutworzonego portalu internetowego oraz organizację wydarzeń promocyjnych i utworzenie nowoczesnego portalu internetowego czterech obszarów LGD na terenie województw wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Budżet projektu wyniósł 255 570,00 zł.
3 kwietnia 2023 r. Stowarzyszenie podpisało umowę na realizację projektu pn. „Akcja aktywizacja!”, dofinansowanego kwotą 425 000 zł ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, także pochodzących z RPO WK-P 2014-2020. Celem projektu, realizowanego od kwietnia do końca października 2023 r. była aktywizacja i animacja 120 mieszkańców obszaru LGD poprzez zwiększenie dostępu do szeroko rozumianej kultury i różnych form aktywności. Grupa docelowa projektu to wszyscy mieszkańcy obszaru LGD w perspektywie finansowej 2014-2020, tj. gmin Dąbrowa, Jeziora Wielkie, Mogilno i Strzelno. W ramach projektu utworzono 4 Centra Aktywności Lokalnej, a do współpracy przy jego realizacji zaangażowało się aż 15 podmiotów, w tym stowarzyszenia, kluby sportowe, ochotnicze straże pożarne, koła gospodyń wiejskich, PTTK oraz Gminną Radę KGW. W projekcie udział wzięły łącznie 434 osoby (292 kobiety i 142 mężczyzn), w wieku od kilku miesięcy do 90 (!) lat. W tym 174 osoby wzięły udział w działaniach w ramach Centrum Aktywności Lokalnej, a 260 osób uczestniczyło w zajęciach w ramach animacji lokalnej. Korzyści z udziału w projekcie to m.in. zdobycie nowych umiejętności i wiedzy, rozwijanie talentów oraz pasji, zwiększenie dostępu do szeroko rozumianej kultury, integracja ze społecznością lokalną, aktywne spędzanie wolnego czasu oraz wzrost aktywności fizycznej.
Stowarzyszenie realizowało również mniejsze projekty. W kwietniu 2016 roku w ramach realizacji zadania publicznego, dofinansowanego kwotą 2 125,00 zł przez Powiat Mogileński, odbyło się Forum Przedsiębiorczości Powiatu Mogileńskiego. Celem projektu był rozwój przedsiębiorczości na terenie Powiatu Mogileńskiego w długoletniej perspektywie. Forum było okazją dla lokalnych przedsiębiorców oraz osób fizycznych planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej do pozyskania informacji na temat wspierania przedsiębiorczości przez Powiatowy Urząd Pracy, na temat możliwości pozyskania różnych dotacji na rozpoczęcie lub rozwój prowadzonej działalności . Podczas spotkania zaprezentowano również instytucje i organizacje wspomagające przedsiębiorców na obszarze objętym LSR. Wydarzenie było także okazją do integracji lokalnych przedsiębiorców i mieszkańców, co z założenia przyniosło wymierne korzyści, takie jak powstanie nowych firm lub nawiązanie współpracy wśród lokalnych przedsiębiorców.
Latem i jesienią 2017 roku realizowane były działania na podstawie trójstronnej umowy zawartej w ramach projektu „Inicjuj z FIO bis”. Sygnatariuszami umowy było Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych TŁOK, Lider grupy nieformalnej ks. Jacek Dziel oraz nasze Stowarzyszenie, działające w ramach projektu jako Patron. Celem zadania był wzrost aktywności fizycznej uczestników projektu, tj. 30 dzieci w wieku 7-17 lat, wzrost aktywności i integracji społecznej, a jego rezultatem było zaktywizowanie uczestników do działania na rzecz społeczności lokalnej. Wartość realizowanego projektu wyniosła 5 000,00 zł.
O działaniach LGD na rzecz rozwoju obszaru świadczy również porozumienie o współpracy na rzecz wspierania realizacji projektu pn. „Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej” oraz wspólnych przedsięwzięć mających na celu rozwój ekonomii społecznej na ternie subregionu nr 4, zawarte w dniu 6 marca 2017 r. Głównymi celami partnerstwa było inicjowanie tworzenia nowych przedsiębiorstw społecznych oraz wspieranie już istniejących podmiotów ekonomii społecznych i przedsiębiorstw społecznych, jak również wspieranie rozwoju ekonomii społecznej oraz wzmocnienie pozycji podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych na terenie subregionu nr 4.
Poza wskazanymi powyżej umowami, projektami i porozumieniami, Lokalna Grupa Działania, na podstawie umowy o przyznaniu pomocy z dnia 14 czerwca 2022 r., realizuje plan włączenia społeczności lokalnej w ramach działania Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER w ramach poddziałania Wsparcie przygotowawcze objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Celem LGD jest bowiem wspieranie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich.
Warte podkreślenia jest to, że osoby zaangażowane w bieżącą realizację LSR, w szczególności członkowie Zarządu oraz pracownicy Biura LGD, w zdecydowanej większości są w strukturach LGD od co najmniej kilku lat. Prawidłowość funkcjonowania Zarządu potwierdzają nie tylko coroczne absolutoria przyjmowane jednogłośnie przez Walne Zebranie Członków, ale także piastowanie funkcji przez większość członków więcej niż przez jedną kadencję. W dniu 24 maja 2023 r. odbyły się wybory do Zarządu, Rady oraz Komisji Rewizyjnej. Spośród dotychczasowych siedmiu członków Zarządu, pięciu członków zostało wybranych ponownie i piastować będzie te same funkcje. Prezes Zarządu Jarosław Marek pełni swą funkcję od czerwca 2016 roku (członek – założyciel i Wiceprezes od lutego 2015 r.), Wiceprezes Małgorzata Źrałka od czerwca 2016 roku (członek – założyciel i Członek Zarządu od lutego 2015 r.), Wiceprezes Włodzimierz Jopek od lutego 2019 roku (członek – założyciel, Członek Zarządu od czerwca 2016 r.), Skarbnik Tadeusz Twarużek od lutego 2019 roku (członek – założyciel) oraz Członek Zarządu Jarosław Lorek od lutego 2019 roku (wcześniej Członek Rady). Dwóch członków – Piotr Lessnau oraz Olga Pawłowska - zostało wybranych na pierwszą kadencję. Nowi członkowie posiadają doświadczenie i niezbędną wiedzę w zakresie funkcjonowania LGD. Olga Pawłowska jest również wieloletnim pracownikiem Biura LGD (od 2014 roku, w tym od 2018 Kierownikiem Biura). Pozostali pracownicy również legitymują się kilkuletnim doświadczeniem pracy w Biurze LGD (Nina Wojtaszewska-Nowak od 2017 roku, Marta Łapka od 2018 roku).
Wieloletnie doświadczenie LGD, jak i poszczególnych członków, w tym pracowników Biura LGD, w zakresie realizacji operacji w ramach podejścia LEADER i instrumentu Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS), stanowią ogromny potencjał i jednocześnie są gwarantem prawidłowego funkcjonowania LGD w kolejnych latach. Potwierdza to ocena funkcjonowania LGD oraz wdrażania LSR zawarta w raporcie z ewaluacji ex-post, wykonanej przed podmiot zewnętrzny. Wskazuje ona wyraźnie, że:
- 92% respondentów pozytywnie ocenia ogólne funkcjonowanie LGD (73% bardzo dobrze, 19% dobrze);
- średnio 94% respondentów pozytywnie ocenia funkcjonowanie Biura LGD (w czterech zakresach; średnio 73% bardzo dobrze, 21% dobrze);
- 100% respondentów wskazało, że pracownicy są mili i uprzejmi, udzielają rzetelnych informacji i porad,
z zaangażowaniem wykonują swoje obowiązki i mają wiedzę odpowiednią do wykonywanej pracy (średnio 82% zdecydowanie się zgadzam, średnio 18% raczej się zgadzam).
O prawidłowości i celowości wdrażania LSR świadczy również fakt, że zgodnie z raportem z ewaluacji ex-post, 96% osób korzystających i starających się o wykorzystanie środków finansowych w ramach LSR uważa, że nabory wniosków wpisywały się w potrzeby mieszkańców (17% idealnie wpisywały się w potrzeby mieszkańców, 79% w większości przypadków wpisywały się w potrzeby mieszkańców). Ponadto większość ankietowanych twierdzi, że realizowane nabory wniosków pomogły w rozwiązywaniu problemów społecznych (średnio 48,86% zdecydowanie tak, 34% raczej tak). Wnioskodawcy i beneficjenci środków dostępnych w LGD wskazali również, że środki przeznaczone na realizację LSR były wydatkowane efektywnie, rozsądnie i celowo, przynosząc korzyści lokalnym społecznościom (62% zdecydowanie tak, 33% raczej tak).
Raport ewaluacyjny wskazuje również, że LGD podjęła znaczący wysiłek w celu zapewnienia dostępu do aktualizacji wiedzy i informacji, zarówno dla pracowników biura, jak i członków organów LGD. Zakres szkoleń był duży, szkolenia dotyczyły zarówno kwestii merytorycznych związanych z realizacją LSR, jak i budowania szerszych kompetencji pracowników.
Praca LGD na rzecz rozwoju obszaru objętego LSR opiera się na wiedzy, doświadczeniu, a także na wypracowanej przez lata partnerstwa. Dalsze działania skupiać się będą na podtrzymaniu dotychczasowych osiągnięć w zakresie współpracy oraz na dotarciu do nowych interesariuszy. Należy pamiętać, że LGD jest partnerstwem, w którym wykorzystywany jest także potencjał partnerów – organizacji pozarządowych, grup nieformalnych, mieszkańców, przedsiębiorców oraz jednostek sektora finansów publicznych. Wspólny potencjał zostanie wykorzystany do sprawnej i efektywnej realizacji zadań LGD w ramach RLKS na lata 2023-2027.